Συνέντευξη του Παύλου Γερουλάνου στην εφημερίδα "La Vanguardia"

Ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Παύλος Γερουλάνος, πριν από λίγες μέρες έδωσε μια συνέντευξη στη μεγαλύτερη εφημερίδα της Καταλωνίας "La Vanguardia" στον δημοσιογράφο Justo Barranco. Σκέφτηκα λοιπόν να μεταφράσω τη συνέντευξη για να έχουμε μια καλύτερη ιδέα των απόψεων του υπουργού όσον αφορά τον πολιτισμό, μια και τέτοιες συνεντεύξεις ο ίδιος αποφεύγει να δίνει σε ελληνικά μέσα. Προτιμάει μάλλον να μαθαίνουμε το τι μέλει γενέσθαι από κατώτερους αξιωματούχους, προφανώς για να μην καρπώνεται ο ίδιος απευθείας το πολιτικό κόστος. Έχουμε και λέμε λοιπόν:

Για πρώτη φορά η Ελλάδα συνέπτυξε σε ένα υπουργείο τον πολιτισμό και τον τουρισμό. Και τοποθέτησε επικεφαλής τον Παύλο Γερουλάνο (Αθήνα, 1966), έναν οικονομολόγο που σπούδασε στο Harvard και το MIT. Ο Γερουλάνος, που βρέθηκε στη Βαρκελώνη σε μια άτυπη συνάντηση των υπουργών Πολιτισμού των χωρών της Ε.Ε., είναι ένας πραγματιστής, που θέλει να ενώσει τον πολιτισμό με την ανάπτυξη και δηλώνει πως οι πολιτιστικές πολιτικές πρέπει να έχουν ξεκάθαρους στόχους για να μην σπαταλούν τα χρήματα των φορολογουμένων και βλέπει στο διαδίκτυο μια ευκαιρία, παρά τα προβλήματα που εγείρει.

Στην Ισπανία έχει ανοίξει μια συζήτηση για την πειρατεία στο διαδίκτυο. Η Ισπανία θέλει να κλείσει ιστοσελίδες. Τι πιστεύετε;

Όλος ο κόσμος θέλει ελευθερία στο διαδίκτυο αλλά επίσης θέλει και τις τέχνες να ανθίσουν, γιατί είναι αυτές που διατηρούν τη γλώσσα, την κουλτούρα, τον τρόπο σκέψης μας. Θα υποστήριζα οποιαδήποτε μέθοδο προστασίας της ελληνικής δημιουργικότητας, γιατί αν δεν το κάνω, τίθεται σε κίνδυνο η μοναδικότητα της κουλτούρας μας, αλλά δεν πρέπει να σκεφτόμαστε το διαδίκτυο μόνο με όρους προστατευτισμού. Είναι μια ευκαιρία για κουλτούρες με μειωμένο κοινό, όπως η Ελληνική, να φτάσουν σε περισσότερους αποδέκτες. Ο καλύτερος τρόπος για να προστατευτεί μια κουλτούρα, είναι γίνει προσβάσιμη, και να αποτελέσει ένα στοιχείο ανάπτυξης. Στον διάλογο ανάμεσα στους καλλιτέχνες και αυτούς που προωθούν την ελευθερία στο διαδίκτυο συνηθίζω να είμαι πιο ευαίσθητος όσον αφορά τους πρώτους: Αν δημιουργήσουν κάτι που το κοινό θέλει να αποκτήσει, πρέπει να έχουν δικαιώματα. Αλλά το μεγαλύτερο λάθος θα ήταν να πάρει κανείς μια ριζοσπαστική θέση με τον έναν ή με τον άλλον, μια και η τεχνολογία και το γενικότερο πλαίσιο αλλάζουν καθημερινά. Περισσότερο από το δικαίωμα της ιδιοκτησίας, πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε πού αρχίζει σήμερα ο δημόσιος χώρος, ο χώρος όπου όλος ο κόσμος συνευρίσκεται, και πού η ιδιωτικότητα.

Τι μπορεί να κάνει η Ε.Ε;

Είναι κάπως γραφειοκρατική για την ταχύτητα αυτού που ζούμε. Κοιτάξτε τι συνέβη με την Europeana, το σχέδιο ψηφιοποίησης των βιβλίων: Η Ευρώπη αρχικά αναγνώρισε το θέμα, αλλά η Google την προσπέρασε με τρόπο αμφιλεγόμενο αλλά αποτελεσματικό. Η Ευρώπη πρέπει να ηγηθεί ενός διαλόγου σοφών. Και να δει τι πρέπει να κάνει κάνει για τον πολιτισμό της, έτσι ώστε αυτός να επιζήσει.

Τι πρέπει να κάνει;

Δεν νομίζω ότι η Ευρώπη είναι τόσο αφοσιωμένη στον πολιτσμό της όπως θα όφειλε. Πρέπει να κάνει περισσότερα για την νέα δημιουργικότητα, αλλά ταυτόχρονα και για την πολιτιστική κληρονομιά. Η Ισπανία, η Ιταλία, η Πορτογαλία, ή η Ελλάδα έχουμε μια τεράστια πολιτιστική κληρονομιά που έχει ορίσει τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό. Αν η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να είναι μια ένωση πραγματική, πρέπει να κοιτάξει τον πολιτσμό του νότου της και να ανοίξει έναν διάλογο που ούτε καν έχει αρχίσει. Έχει ενοποιηθεί μόνο η οικονομία. Και το προβλημα, όπως φαίνεται και με την κρίση είναι ότι η οικονομική ένωση είναι τόσο ισχυρή όσο είναι η πιο αδύνατη οικονομία. Σε αντίθεση, η πολιτιστική ένωση, θα ήταν τόσο ισχυρή όσο ο πιο ισχυρός πολιτισμός.

Ενώθηκαν οι τομείς της Οικονομίας και του Τουρισμού στη χώρα σας, με έναν οικονομολόγο επικεφαλής. Ο πολιτισμός χρειάζεται μια διαχείριση περισσότερο βασισμένη σε οικονομικούς όρους;

Πρέπει να συνδυάσουμε την ελευθερία που χρειάζεται η δημιουργία, μαζί με στόχους που πρέπει να επιτευχθούν. Αν δε γίνει αυτό, κάτω από την ομπρέλα του πολιτισμού υπάρχουν οργανισμοί στους οποίους γίνεται κατασπατάληση των χρημάτων των φορολογουμένων.

Θα γίνουν περικοπές με την κρίση;

Μεγάλες, αλλά διοχετεύουμε τα χρήματα από τους πιο ανεπαρκείς τομείς. Αυτή τη στιγμή έχουμε ένα πρόβλημα με την όπερα και τις επόμενες ημέρες θα πρέπει να αποφασίσουμε αν θα την διατηρήσουμε σε λειτουργία ή όχι. Ψάχνουμε τρόπους να τη σώσουμε, θέλουμε να τη διατηρήσουμε ανοιχτή, αλλά έχει ξεφύγει τόσο πολύ από τον προϋπολογισμό, που υπάρχει πρόβλημα εξεύρεσης πόρων χρηματοδότησης και προϋποθέτει μια τεράστια θυσία. Από την άλλη το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης, άνοιξε έναν καινούργιο τρόπο να βλέπουμε τα μουσεία στην Ελλάδα. Πριν ήταν στατικά και αυτό είναι και μέρος του τρόπου ζωής της Αθήνας. Περίπατοι, τουρισμός, ψώνια. Η επιτυχία του επιτρέπει να σκεφτούμε με ελευθερία την πολιτιστική κληρονομιά σαν κάτι όχι μόνο για προστασία, αλλά και για ανάπτυξη.

Θα επιστρέψουν τα μάρμαρα του Παρθενώνα;

Πρέπει, γιατί αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι ενός μοναδικού μνημείου. Φανταστείτε να ήταν η μισή Γκερνίκα στο Βρετανικό Μουσείο. Επιπλέον, μετά το άνοιγμα του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης, το Βρετανικό Μουσείο είναι σε άμυνα, γιατί πρέπει να εξηγήσουν γιατί τα μάρμαρα συνεχίζουν να βρίσκονται εκεί. Αν ο Παρθενώνας είναι το σύμβολο του ουμανισμού στον κόσμο, είναι παράλογο με αυτή τη συμβολική αξία να είναι διαιρεμένος.