Μουσείο Ακρόπολης

Πήγα πριν από μερικές μέρες να δω το καινούργιο μουσείο της Ακρόπολης. Ένα μουσείο που πέρασε κυριολεκτικά από σαράντα κύματα μέχρι να αποφασιστεί τελεσίδικα η κατασκευή του στο οικόπεδο Μακρυγιάννη.

Θυμάμαι την περιοχή από την εποχή της δεκαετίας του '80. Μια περιοχή σαν όλες τις άλλες στην Αθήνα, μικροαστική, γεμάτη πολυκατοικίες, χαρακτηριστικό παράδειγμα της ανάπτυξης που συντελέστηκε στην Αθήνα τις δεκαετίες '60 και '70 του περασμένου αιώνα. Μικρά και μεγάλα διαμερίσματα σε πολυκατοικίες χωρίς καμμία αρχιτεκτονική έμπνευση, ειδικά όσο απομακρυνόταν κανείς από τον Παρθενώνα και κυρίως από την οδό Αποστόλου Παύλου, που τότε ακόμα δεν είχε πεζοδρομηθεί, όπως σήμερα. Ήταν ένας μικρόκοσμος χαρακτηριστικός της εποχής του, όχι τόσο μακρινής είναι αλήθεια από τη σημερινή.

Σήμερα ή περιοχή έχει αποκτήσει μια ατμόσφαιρα ολότελα διαφορετική από παλιά. Η πεζοδρόμηση της Αποστόλιυ Παύλου στα τέλη του '90, με την αρχή της ενοποίησης αρχαιολογικών χώρων, ενός φιλόδοξου σχεδίου που δεν ολοκληρώθηκε καθότι απομένουν ακόμα πολλά να γίνουν έτσι ώστε η Αθήνα να αναδείξει τα μνημεία της και να γίνει μια πιο όμορφη πόλη, άλλαξε τα δεδομένα. Το Μουσείο της Ακρόπολης έρχεται να συμβάλλει σε αυτή την παράξενη γκλαμουριά που ξαφνικά έχει κατακλύσει τα πάντα. Είναι ίσως το κερασάκι στην τούρτα, μια επένδυση τόσο οικονομική, όσο συναισθηματική, ένα χρέος που η Αθήνα όφειλε στους κατοίκους και την ιστορία της.

Είμαι χαρούμενος που το μουσείο επιτέλους άνοιξε τις πύλες του και μπορούμε να το χαρούμε όλοι. Πέρασε πραγματικά από σαράντα κύματα μέχρι να γίνει. Τα δύο μεγάλα κόμματα μπλέχτηκαν σε ατέρμονους αγώνες και συγκρούσεις για να πείσει το καθένα από τη μεριά του για την αλήθεια της υποτιθέμενης θέσης του. Χρησιμοποίησαν και τα δύο την κατασκευή του μουσείου για να κερδίσουν εκλογική πελατεία και τελικά να πείσουν ότι οι άλλοι είχαν άδικο.

Η Μελίνα Μερκούρη ήταν αυτή που πίστεψε στην κατασκευή του μουσείου και το πάλεψε όσο κανείς άλλος για να γίνει πραγματικότητα. Αντίθετα, στελέχη της ΝΔ και κυρίως ο Πέτρος Τατούλης, για ψηφοθηρικούς λόγους βεβαίως, ήταν αυτοί που αντιστάθηκαν σθεναρά. Σήμερα βέβαια προσπαθούν να το αποσιωπήσουν και να σπεύσουν να δηλώσουν λάτρεις του κτηρίου και του εθνικού ρόλου που υπηρετεί.

Το κτήριο αυτό καθαυτό δεν είναι ένα πολύ σπουδαίο αρχιτεκτόνημα. Ή τουλάχιστον δεν είναι ένα εντυπωσιακό κτήριο στα δικά μου μάτια. Όμως αυτό δεν με πειράζει καθόλου, μια και δεν ανταγωνίζεται το μεγαλείο που έχει κληθεί να υπηρετήσει, δηλαδή την Ακρόπολη. Ωστόσο τα εκθέματα είναι πάρα πολύ ωραία τοποθετημένα και τα κείμενα που τα συνοδεύουν δίνουν με λίγα λόγια την ουσία. Ο τελευταίος όροφος περιέχει τα γλυπτά της ζωφόρου τοποθετημένα περιμετρικά, όπως ακριβώς ήταν τοποθετημένα στον Παρθενώνα, πριν ο Έλγιν, αμόρφωτος και ανάλγητος υπερόπτης Δυτικός, τα αφαιρέσει για να τα μεταφέρει στην Αγγλία. Τα κομμάτια που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο έχουν αντικατασταθεί με αντίγραφα και έχουν τοποθετηθεί στη θέση που ήταν πριν αφαιρεθούν. Έτσι παίρνει κανείς μια γενική και ολοκληρωμένη εικόνα της ζωφόρου.

Αυτό που σοκάρει είναι ο αριθμός των γλυπτών που ο Έλγιν αφαίρεσε. Στην πραγματικότητα αυτά είναι η συντριπτική πλειοψηφία. Και οι Άγγλοι συνεχίζοντας να είναι υπερόπτες και αλαζόνες, αρνούνται ακόμα και σήμερα να τα επιστρέψουν.

Η κλασσική ομορφιά της Ακρόπολης και η θέα του ιερού βράχου κόβουν πραγματικά την ανάσα. Το μουσείο αυτό ξεπληρώνει ένα χρέος. Το χρέος που έχουμε απέναντι στην ιστορία αυτού του τόπου στον οποίο έτυχε να γεννηθούμε. Δεν ξέρω αν αισθάνομαι περήφανος βλέποντας όλα αυτά, σίγουρα όμως αισθάνομαι συγκίνηση, γαλήνη και ανακούφιση.